Systemy zarządzania transportem publicznym od Trapeze, które rozwiązanie lepiej sprawdzi się  w Twoim mieście?

Systemy ITS (Intelligent Transport Systems) odgrywają kluczową rolę w skutecznym zarządzaniu transportem publicznym.  Trapeze Poland oferuje dwa zaawansowane rozwiązania w tej dziedzinie: system LIO oraz Traveller. Chociaż oba systemy mają podobne założenia, różnią się kluczowymi funkcjonalnościami, co może wpłynąć na wybór odpowiedniego rozwiązania w zależności od specyficznych potrzeb użytkowników. W tym artykule przyjrzymy się bliżej obu rozwiązaniom, starając się uwypuklić zalety każdego z nich.

Historia rozwiązań

Oba produkty mają za sobą długą ewolucję i są wykorzystywane przez licznych klientów od wielu lat. System LIO ma ponad 50-letnią historię, a jego pierwszym klientem była aglomeracja Zurychu w Szwajcarii. Traveller ma swoje korzenie w Finlandii, gdzie pierwszy klient jakim było miasto Helsinki, wdrożył system ponad 20 lat temu.

Pierwsze wdrożenie systemu LIO w Polsce miało miejsce w Krakowie, gdzie system został uruchomiony w 2008 roku. Traveller został wdrożony po raz pierwszy w Polsce w Zielonej Górze w 2006 roku, Za to wdrożenie system Traveller otrzymał tytuł Lidera ITS w 2010 roku.

Obecnie system LIO jest wykorzystywany przez setki klientów na całym świecie, głównie w dużych ośrodkach miejskich, takich jak Londyn, Singapur i Zurych. System Traveller doczekał się przez lata ponad 20 wdrożeń, głównie w mniejszych miastach, choć nie tylko.

Charakterystyka obu systemów

Traveller

System Traveller był rozwijany jako narzędzie do generowania i dystrybucji dynamicznej informacji pasażerskiej oraz monitorowania stanu sieci transportowej. Obecnie moduł ten stanowi wciąż istotny element tego rozwiązania, oferując obsługę informacji pasażerskiej na różnego typu tablicach przystankowych, w Internecie oraz na smartfonach. Dodatkowo, Traveller umożliwia zaawansowane zarządzanie treściami prezentowanymi na tablicach, w tym publikację treści reklamowych. Pasażerowie, korzystając z informacji pasażerskiej w internecie, mogą również wyszukiwać interesujące ich połączenia za pomocą planera podróży, który jest jednym z modułów systemu Traveller.

W ostatnich latach system Traveller został rozszerzony o funkcje wspomagające aktywne zarządzanie transportem publicznym zarówno po stronie dyspozytora, jak i kierowcy. System umożliwia nie tylko komunikację tekstową pomiędzy dyspozytorem i kierowcą ale również nawiązywanie połączeń głosowych indywidualnych i grupowych (VoIP). Po stronie pojazdu wprowadzono nowy produkt – oprogramowanie zintegrowane z systemem Traveller, które można zainstalować na niemal dowolnym tablecie przemysłowym. Takie podejście oferuje większą elastyczność w doborze i rozbudowie sprzętu dla operatora floty, który decyduje się na uruchomienie systemu. Tablet z oprogramowaniem od Trapeze może zarządzać informacją pasażerską w pojeździe, zarówno głosową, jak i wizualną. Kierowca zyskuje wartościowe narzędzie, na którym na podkładzie mapowym widzi aktualnie realizowaną trasę wraz z najważniejszymi informacjami, jak lokalizacja przystanków czy odchyłka od planowego czasu odjazdu. Usprawnienia te ułatwiają wdrażanie nowych kierowców nieznających topologii miasta.

System Traveller wyróżnia się modularną budową, dzięki czemu niemal każdy z komponentów może działać niezależnie i być wdrożony na innym etapie u klienta. Uruchomienie podstawowych modułów zazwyczaj zajmuje kilka dni pracy wdrożeniowej, głównie konfiguracyjnej, po czym system jest gotowy do pracy. Dostęp do aplikacji dyspozytora jest możliwy z poziomu przeglądarki internetowej, a sam system może być zainstalowany na fizycznym serwerze, jak również w chmurze, po stronie klienta lub dostawcy rozwiązania, co daje klientowi swobodę wyboru.

System LIO

System LIO był rozwijany przez lata wraz z rosnącymi potrzebami klientów, głównie z Europy zachodniej. Poza podstawowymi funkcjonalnościami, takimi jak widok mapowy dla całej floty czy widok drabinkowy dla poszczególnych linii, z którymi na co dzień pracują dyspozytorzy w większych ośrodkach miejskich, LIO został wzbogacony o szereg specyficznych, a zarazem użytecznych funkcjonalności. Jedną z nich jest „Headway Management”, szczególnie popularny w Anglii, Francji, Skandynawii oraz Australii i Oceanii. W tym trybie system przełącza się z trybu realizacji rozkładu jazdy na tryb pilnowania odpowiednich odstępów czasowych między poszczególnymi pojazdami realizującymi odjazdy. Na przykład, pierwszy odjazd może być o godzinie 5:00, ostatni o 22:00, a w tym czasie odjazdy odbywają się co 10 minut. Jest to zupełnie inny model pracy niż ten oparty o sztywno określone godziny odjazdów i wymaga innego podejścia od strony systemu zarządzającego transportem.

Klienci korzystający z systemu LIO mają do wyboru różne rodzaje komunikacji pomiędzy pojazdem a dyspozytorem czy infrastrukturą. Może to być komunikacja tekstowa oraz głosowa z dyspozytorem przy wykorzystaniu technologii VoIP czy radia (zarówno analogowego, jak i cyfrowego) czy też podejście hybrydowe – zwiększające niezawodność połączeń głosowych wskutek wykorzystania kilku technologii jednocześnie.

Kolejną ciekawą funkcjonalnością oferowaną przez system LIO jest ochrona przesiadek. Dyspozytor w systemie centralnym definiuje, które linie i w których miejscach mają być ze sobą skorelowane i w jaki sposób. Na przykład, autobusy na linii 1 obsługujące tereny osiedlowe dowożą większość pasażerów na przystanek tramwajowy, z którego linią 2 pasażerowie kontynuują podróż do centrum miasta. W przypadku opóźnienia tramwaju zarówno dyspozytor, jak i kierowca tramwaju na linii 2, otrzymują informację o opóźnieniu i w zależności od jego wielkości autobus może zaczekać na tramwaj. W takim przypadku także kierowca i pasażerowie w tramwaju otrzymają informację zwrotną, że autobus czeka na nich jeszcze np. 2 minuty. Lepsze skorelowanie połączeń to mniej stresu i więcej zadowolonych pasażerów.

System LIO to także inne moduły, wspierające dyspozytora w codziennej pracy. Takim modułem jest moduł IDS, czyli Intelligent Decision Support. W przypadku wystąpienia incydentu system LIO ma wbudowane scenariusze, które po akceptacji przez dyspozytora, wykonywane są automatycznie, pozwalając użytkownikowi na skupieniu się na innych działaniach (np. wypadek na drodze i nieprzejezdność danego odcinka powiązane są z kilkoma akcjami – telefon do policji, modyfikacja dynamicznej informacji pasażerskiej, aktywacja zmiany trasy, stworzenie automatycznie notatki wewnątrz systemu, informacja do firmy ubezpieczeniowej). System automatycznie wykonuje poszczególne kroki, redukując czas potrzebny na takie czynności i minimalizuj ryzyko pominięcia części wymaganych zadań.

Na końcu warto wspomnieć o module rozliczania operatora, z którego korzystają największe metropolie na świecie, jak Londyn czy Singapur. Wykorzystując dane zebrane przez system i autokomputery, możemy wygenerować odpowiednie dane służące do rozliczenia przejechanych kilometrów pomiędzy organizatorem i operatorem. Moduł pozwala na dokładną analizę wykonanej pracy przewozowej, biorąc pod uwagę nie tylko dane o przejechanych kilometrach, ale także czynniki, które wpłynęły na jakość realizowanych usług. Czynniki te mogą prowadzić do redukcji wynagrodzenia – z powodu np. choroby kierowcy czy awarii pojazdu, albo do zaklasyfikowania je jako “usprawiedliwione” (w sytuacji, kiedy operator/kierowca nie jest odpowiedzialny (objazdy wywołane wypadkami, zatłoczone ulice itp.). Wiarygodne i dostępne dane, przejrzysta komunikacja i klasyfikacja sprawiają, że unikamy dyskusji w tym bardzo wrażliwym temacie w relacji organizator – operator.

Zakończenie

Podsumowując, zarówno LIO, jak i Traveller, to zaawansowane systemy ITS oferujące szeroką gamę funkcji dla sektora zarządzającego transportem publicznym. Wybór odpowiedniego systemu zależy głównie od wielkości miasta i specyficznych potrzeb zamawiającego.

LIO jest idealnym rozwiązaniem dla dużych aglomeracji z bardziej zaawansowanymi wymaganiami, podczas gdy Traveller doskonale sprawdzi się w  miastach wymagających zaawansowane funkcje w obszarze informacji pasażerskiej, elastyczność wdrożenia i szybką implementację. Oba systemy przyczyniają się do zwiększenia efektywności transportu publicznego i poprawy komfortu pasażerów.

Jeżeli po przeczytaniu tego artykułu wciąż nie jesteś pewien jaki system wybrać skontaktuj się nami, chętnie powiemy więcej na temat obu rozwiązań i różnic pomiędzy nimi.